رژیم غذایی و تغذیه مناسب سه ماه اول بارداری

اگر قصد دارید صاحب فرزند شوید رعایت یک رژیم غذایی متعادل و مناسب بسیار حائز اهمیت است. پزشکان می گویند زن باردار باید یک رژیم غذایی متعادل داشته باشند که اندکی بیشتر مواد غذایی داشته باشد تا نیازهای جنین را برآورده کند و نوزادی سالم به دنیا بیاورد

سه ماهه اول بارداری

معمولا در سه ماهه اول بارداری تشکیل اعضای مختلف جنین و تغییرات در مادرسریع اتفاق می‌افتد. تغذیه مناسب مهم ترین نقش در این تحولات را ایفا می کند. یک خانم باردار در سه ماهه اول بارداری دچار حالاتی مثل تهوع، استفراغ و کم اشتهایی می شود.این علائم از عوارض اولیه دوران بارداری هستند که می توانند شدید یا خفیف باشند و به همین میزان برروی تغذیه مادران باردار تاثیر گذار باشند.البته مشکلات تغذیه ای با کمک پزشک تغذیه و دقت در انتخاب مواد غذایی به ویژه از لحاظ کیفی قابل کنترل خواهد بود.

در سه ماه اول بارداری اعضای مختلف بدن جنین تشکیل می شود و این مادر است که با تغذیه ی اصولی و صحیح خود می تواند در روند رشد و نمو جنین تاثیر گذار باشد . سه ماهه دوم و سه ماهه آخر بارداری زمانی است که اعضای بدن جنین به صورت کامل تکامل پیدا کرده بنابراین سه ماهه اول را می توان حیاتی ترین دوران برای یک جنین در نظر گرفت، در صورتی که باردار هستید باید به این نکته توجه داشته باشید که علاوه بر مراقبت های پزشکی باید تحت مراقبت های تغذیه ای نیز قرار بگیرید.

در سه ماهه اول بارداری تغییرات عادی فیزیولوژیک در بدن مادر رخ می دهد که به نفع مادر و جنین است. مهمترین تغییرات در این دوره، تغییرات هورمونی ناشی از جفت است که خود زمینه ساز عوارض بارداری است. در واقع علت تهوع و استفراغ در این دوره برمی گردد به تغییرات هورمونی ناشی از جفت که کاملا هم باید طبیعی تلقی شود.

اهمیت تغذیه در ماه های اول بارداری

همانطور که می دانید جفت یک رابط حیاتی بین مادر و جنین است. مواد غذایی از طریق جفت وارد بدن جنین می شود به همین جهت تاکید متخصصین تغذیه بر این است که مادران باردار تحت مراقبت قرار بگیرند و مواد غذایی مفید و مناسب برای رشد و سلامت جنین را مصرف نمایند. مصرف کلیه گروه های غذایی برای رشد جسمی و سلامت کلی جنین لازم است و مادر باید در آنچه میخورد دقت کافی داشته باشد و از خوردن مواد غذایی ناسالم خودداری کند

بخور نخور های سه ماه اول دوران بارداری

در سه ماه اول بارداری برای راحتی در هضم غذاها از غذا های سبک، کم حجم و زود هضم استفاده کنید ، دفعات تغذیه را بیشتر کنید ولی مقدار آن کم باشد .برای پیشگیری از ابتلا به بیماری توکسوپلاسموزیس از خوردن گوشتهای که مغز گوشت خوب پخته نشده است مثل همبرگر خودداری کنید همچنین برای پیشگیری از ورود میکروب سالمونلا به بدن تخم مرغ بایستی به خوبی آب پز و سفت شود و یا در صورت پخت نیمرو هر دو طرف تخم مرغ خوب سرخ شود. استراحت کافی داشته باشید وسعی کنید از استرس ها بدور باشید وخانواده محیط آرامی را فراهم کنند. برای مراقبت صحیح ازمادر و جنین تحت نظریک پزشک متخصص تغذیه قراربگیرید.

رژیم غذایی مناسب زنان باردار

کارشاسان تغذیه توصیه های عمومی زیر را به شما ارایه میدهند و شما موظف خواهید بود که وعده ها و میانوعده های غذایی تان را آنچنان تنظیم نمایید که شامل مواد غذایی زیر باشد:

نان و غلات و برنج
میوه ها و سبزیجات
پنیر، ماست و شیر
گوشت سفید و قرمز، ماهی، حبوبات، تخم مرغ و دانه ها
چربی ها و روغن ها و قند ها. این مواد اگر چه مغذی نیستند اما میتوانند انرژی بالایی تولید کنند. این مواد البته باید در مقادیر پایین مصرف گردند.

همچنین توصیه میشود بعد از برنامه ریزی در مورد رژیم های غذایی تان آن را به کارشناسان تغذیه نشان داده و در مورد اینکه آیا رژیم غذایی تان حاوی تمام گروههای غذایی هست یا نه و اینکه آیا از لحاظ تغذیه ای برای شما کفایت میکند یا خیر از او راهنمایی بخواهید.

سه خوراکی برای سه ماه اول بارداری

بادام: بادام منبع غنی از فولات است که یکی از مهم‌ترین مواد مغذی برای این دوران می‌باشد، البته قرص‌های مکمل اسیدفولیک برای پیشگیری از بروز نواقص نوزادی نیز توصیه می‌شود. خوردن مواد مغذی مانند بادام سطح فولات مادر و نوزاد را بالا می‌برد که برای یک بارداری سالم مورد نیاز است. 20 تا 25 عدد بادام حاوی 10 میکروگرم فولات است و در صورت دوقلو بودن جنین بهتر است مصرف بادام را به 2 برابر افزایش دهید.
موز: موز منبع بسیار خوبی برای تأمین انرژی است و به طور چشمگیری حاوی پتاسیم می‌باشد و برای رژیم غذایی شما توصیه می‌شود. خوردن موز باعث می‌شود در هنگام ورزش دچار گرفتگی عضلات نشوید.
برنج قهوه‌ای: تهوع صبحگاهی در طول 3 ماهه اول بارداری به عنوان یکی از علائم مهم این دوران شناخته شده است. از آنجا که خانم‌های باردار مدام در جستجوی مواد غذایی هستند که ضمن مطلوب بودن طعمشان، مواد مغذی مفیدی به بدن آن‌ها برساند، برنج قهوه‌ای یکی از پیشنهادهای ما می‌باشد. شما می‌توانید از خوردن برنج قهوه‌ای به عنوان یک ماده غذایی بسیار سالم و مفید لذت ببرید.

مصرف دارو در سه ماهه اول بارداری

با توجه به اهمیت رشدی جنین و حساسیت های جنین باید توجه داشت مصرف خود سرانه هیچ گونه دارویی در این دوره توصیه نمی شود، تنها داروی مجاز برای مادران مصرف روزانه اسیدفولیک است که با تجویز پزشک باید مورد استفاده قرار بگیرد. همه خانم های که قصد بارداری دارند از سه ماه قبل از بارداری باید روزانه یک عدد قرص اسید فولیک مصرف کنند و در دوان بارداری هم ادامه بدهند. مصرف اسید فولیک باعث پیشگیری از ابتلا جنین به بیماری نقص لوله عصبی می شود.

تا چه محدوده‌ای وزن گرفتن طبیعی است؟

بین یک تا دو کیلوگرم اضافه کردن وزن در سه ماهه اول بارداری طبیعی است؛ یعنی برای افرادی که نمایه بدنی آنها بین 26 و 8/19 تا 25 است، اضافه کردن 5/1 کیلوگرم مناسب است اما برای افرادی که نمایه بدنی آنها پایین‌تر از 8/19 است 2 تا 5/2 کیلوگرم اضافه شدن وزن توصیه می‌شود. برای افراد چاقی که نمایه بدنی‌شان بین 25 تا 30 است اضافه وزن باید زیر یک کیلوگرم باشد. کاهش وزن در این دوران طبیعی نبوده و در صورت رخ دادن چنین مساله‌ای باید علت آن را یافت. گاهی توقف افزایش وزن پیش می‌آید که خیلی مهم نیست و در ماه‌های بعدی جبران می‌شود اما کاهش وزن به هیچ وجه طبیعی نخواهد بود و باید آن را جدی گرفت.

منابع:

نمناک، دکترکوروش صمدپور، سلامت نیوز، تبیان، آکاایران، نی‌نی‌سایت